Bedrijfsfunctiemodel Rijksdienst

Het Bedrijfsfunctiemodel

Het bedrijfsfunctiemodel (zie figuur hiernaast) is een organisatie-onafhankelijke beschrijving van de taakgebieden (ook wel bedrijfsfuncties) van de Rijksdienst die toegevoegde waarden leveren aan de omgeving en intern aan de onderdelen van de Rijksdienst zelf. In de omgeving van de Rijksdienst worden burgers, bedrijven, instellingen en andere overheidsorganisaties (provincies, gemeenten, enz.) onderscheiden. Het model doet geen uitspraken over de wijze waarop deze toegevoegde waarden gerealiseerd worden, bijvoorbeeld via welke processen, door welke organisatieonderdelen en met welke systemen. Het bedrijfsfunctiemodel is daarmee "organisatie-onafhankelijk". Werken en ordenen met "organisatie-onafhankelijke" bedrijfsfuncties als basis voor o.a. de informatievoorziening heeft als grote voordeel dat bij herinrichting of reorganisatie van de organisatie het effect op de informatiehuishouding tot een minimum beperkt blijft.

Binnen de Architectuur Rijksdienst worden bedrijfsfuncties gebruikt om in relatie met andere aspecten van de informatievoorziening belangrijke stukken architectuur te kunnen opzetten. Een bedrijfsfunctie is de combinatie van een taak of taakgebied en een doel dat daarmee bereikt moet worden. Een bedrijfsfunctie ondersteunt daarmee het houden van richting, zoals aangegeven door uitspraken over visie, missie en strategie, en het behalen van de doelstellingen die daaraan verbonden zijn. Bedrijfsfuncties voorzien onder andere in:

de behoeften van afnemers, door realisatie en levering van producten en diensten op verzoek;
het onderhouden van de relaties met afnemers;
ontwikkeling en beheer van het producten- en diensten portfolio;
inrichting van processen om producten en diensten te kunnen leveren;
inrichting van de organisatie benodigd om tot besturing en uitvoering van processen te kunnen komen;
ontwikkeling en beheer van de benodigde informatievoorziening (gegevens, informatie, kennis en informatiesystemen).

Meer informatie over de onderdelen van het bedrijfsfunctiemodel is te vinden op:

Het uitgaan van één en hetzelfde bedrijfsfunctiemodel bevordert het rijksbreed samenwerken. Het bedrijfsfunctiemodel is in die zin kaderstellend voor de Rijksdienst als concern, om de volgende redenen:

Omdat deze beschrijvingen worden ontleend aan de specifieke, meer gedetailleerde beschrijving van diverse taakgebieden uit het bedrijfsfunctiemodel van de Rijksdienst en te herleiden zijn naar de functies uit het functiegebouw Rijk worden daarmee de taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden voor gelijksoortige functionarissen door heel de Rijksdienst op één lijn gebracht en vergelijkbaar en dus uitwisselbaar gemaakt.
Doordat dezelfde terminologie voor taakgebieden wordt gebruikt, wordt het voor Rijksorganisaties makkelijker voor benoemde taakgebieden samenwerking te zoeken.
Samenwerking wordt bevorderd door rijksbreed afspraken te maken over de wijze waarop de betreffende bedrijfsfuncties worden ingericht. Door hierover afspraken te maken ontstaan mogelijkheden om bepaalde zaken rijksbreed te concentreren, te standaardiseren, voorzieningen of diensten rijksbreed aan te besteden, het wiel maar één keer uit te vinden, complexiteit te reduceren, etc.
Het bedrijfsfunctiemodel kan ook dienst doen als instrument om onder architectuur te werken. Het is dan ook zeer aan te raden om bij het werken met taakgebieden de ordening en de beschrijvingen van de bedrijfsfuncties uit het bedrijfsfunctiemodel Rijksdienst te gebruiken.

Bedrijfsfuncties en bedrijfsprocessen, overeenkomsten en verschillen

Een bedrijfsfunctiemodel is sterk gerelateerd aan een bedrijfsprocesmodel. Beiden beschrijven wat een organisatie zoals de Rijksdienst doet. Het bedrijfsfunctiemodel legt echter de nadruk op wat de Rijksdienst doet, terwijl het bedrijfsprocesmodel de nadruk legt op hoe de Rijksdienst dat doet. Daarbij kijkt het procesmodel vooral naar afhankelijkheden van functies, hun volgordelijkheid en de momenten in tijd waarop ze plaats vinden. Het beschrijft vooral ketens van activiteiten. In tegenstelling tot bedrijfsfuncties bevatten bedrijfsprocessen al keuzes voor de inrichting. De bedrijfsprocessen zijn expliciet gekoppeld aan de bedrijfsfuncties die zij ondersteunen. In veel gevallen lijkt de naam van een bedrijfsfunctie op die van het bedrijfsproces. Dat komt eigenlijk doordat een belangrijk deel van veel bedrijfsprocessen het uitvoeren van activiteiten is die deel uitmaken van één bedrijfsfunctie. Meestal wordt ook gedacht in procestermen. Dat is ook het geval bij de Rijksdienst. Bij de Rijksdienst bestaat het bedrijfsprocesmodel feitelijk uit beleid, uitvoering, toezicht/handhaving en ondersteuning. Dat zijn de woorden die worden gebruikt zonder dat daarbij expliciet wordt aangegeven of het hier om bedrijfsfuncties of bedrijfsprocessen gaat. In de EAR wordt uitgegaan van bedrijfsfuncties, maar wordt wel rekening gehouden met het woordgebruik en worden de woorden bedrijfsproces en bedrijfsprocesdomein gehanteerd.